Sprawdzone domowe sposoby
Do najważniejszych szkodników plastrów pszczelich należą mole woskowe: barciak większy (Galleria mellonella L.) i barciak mniejszy (Achroia grisella F.). Barciak większy o długości ciała 8-16 mm i rozpiętości skrzydeł 38 mm jest zabarwiony na szaro. Całkowity jego rozwój trwa 8-9 tygodni. Rozmiary ciała barciaka mniejszego wynoszą 6-9 mm, rozpiętość skrzydeł u samców 17 mm, samic 23 mm.
Tryb życia obydwu gatunków, które rozwijają się od wiosny do jesieni, jest podobny. Samice po przedostaniu się do ula składają jaja na plastrach nieobsiadanych przez pszczoły, w szparach dennicy i ścian ula oraz między listewkami ramek. Z jaj wylęgają się bardzo ruchliwe, żarłoczne larwy, które żerują najczęściej na starych plastrach powalanych resztkami kału i oprzędem larw. Jedna gąsienica może w czasie swojego rozwoju uszkodzić 500 komórek plastra. Rozwój barciaka jest ściśle uzależniony od temperatury otoczenia. W temperaturze 10°C jest on wstrzymany na kilka miesięcy. Natomiast po dwugodzinnym eksponowaniu na temperaturę -9°C giną wszystkie formy rozwojowe.
W wyniku żerowania gąsienic moli plastry zostają uszkodzone, a przy masowej inwazji całkowicie niszczone. W czasie żerowania na plastrach z czerwiem dochodzi do niepokojenia i zamierania czerwia. W rodzinie pojawia się czerw garbaty. Zarówno gąsienice barciaka dużego jak i barciaka mniejszego odgrywają ważną rolę w rozprzestrzenianiu zgnilca złośliwego, kiślicy i choroby zarodnikowcowej.
Zapobieganie i zwalczanie inwazji barciaków opiera się na:
Plastry uszkodzone w nieznacznym stopniu oraz plastry przeznaczone do użycia w następnym sezonie pasiecznym należy odkazić. W tym celu powszechnie zalecane jest siarkowanie plastrów przed zmagazynowaniem. Dobre efekty daje również odkażanie przy użyciu bromku metylowego, paradwuchlorobęnzenu, cyjanowodoru lub kwasu octowego.
Siarkowanie najlepiej przeprowadzać w szafach lub komorach przeznaczonych do przechowywania plastrów, szczelnych skrzyniach lub uszczelnionych (glina, papier) nadstawkach. Na 1 m³ pomieszczenia należy spalić około 50-100 g siarki. Plastry po dokonaniu zabiegu pozostają pod zamknięciem przez 24-36 godzin. Zabieg siarkowania należy powtórzyć po 2 tygodniach, ponieważ dwutlenek siarki powstający podczas spalania siarki jest mało szkodliwy dla poczwarek i zupełnie nieszkodliwy dla jaj.
Odkażanie plastrów kwasem octowym lodowatym, stosowane przy chorobie zarodnikowcowej, nie niszczy jaj barciaków. Dlatego też wskazane jest powtórzenie zabiegu po 2 tygodniach lub dodatkowe wysiarkowanie plastrów.
Paradwuchlorobenzen (Globol, Invet) niszczy jaja i wszystkie postacie rozwojowe moli. Stosowany jest w dawce 1 kg/m³ pomieszczenia odkażającego.
Jednym ze sposobów odkażania sprzętów i plastrów jest ich przetrzymywanie w temperaturze 48°C przez 24 godziny. W tym celu są stosowane specjalne komory z wdmuchiwanym ciepłym powietrzem.
W biologicznym zwalczaniu barciaków jest wykorzystywana toksyna B. thuringiensis, B. cereus galleriae oraz niektóre wirusy polihedroz.
Mole woskowe (larwy i dorosłe motyle) są natomiast bardzo wartościowym pokarmem dla hodowanych w terariach gadów czy pająków. Zawierają bardzo dużo białka i niewiele tłuszczu przez co sa poszukiwane przez hodowców i stanowią b. dobre urozmaicenie diety zwierząt terraryjnych.
